In januari 2023 start aannemer Van den Boomen met de uitvoering van het beekherstelproject ‘Keersopperbeemden’. Het gaat om de Keersop en het beekdal vanaf de Valentinuskapel bij Westerhoven tot de Loonderweg bij Dommelen. Er komt een breed beekdal, waar water de ruimte krijgt. Dat is belangrijk voor zeer droge- en natte periodes. Op een aantal plekken krijgt de Keersop haar natuurlijke loop weer terug.
Deelproject Keersopperbeemden
Aanleiding project
Het natuurgebied “De Keersopperbeemden” en de beek de Keersop maken onderdeel uit van het Natura 2000 gebied Groote Heide, Leenderbos en De Plateaux. Vanuit het N2000 beheerplan ligt hier een opgave om de stikstofgevoelige natuur in dit natuurgebied in stand te houden. In de Keersopperbeemden gaat het om het N2000 habitattype vochtige alluviale bossen.
De Keersop
De Keersop is een zijbeek van de rivier de Dommel. De Keersop ontstaat als Elzenloop ten noorden van Lommel en stroomt langs Luyksgestel, waarna de Fortjeloop en de Bosscheweijerloop zich hierbij voegen en de Keersop ontstaat. Daarna stroomt de Keersop langs Bergeijk, Westerhoven en Dommelen. Even voorbij buurtschap Keersop mondt hij uit in de Dommel. Ter hoogte van Westerhoven stroomt de Beekloop in de Keersop.
Het projectgebied
Het deelproject ‘Keersopperbeemden’ is onderdeel van een groter plan om de gehele Keersop opnieuw in te richten. Het Keersop project is opgesplitst in drie deelprojecten.
- Keersopperbeemden (het gebied tussen de Keersop/Loonderweg en Loverensedijk)
- Keersop Midden (het gebied tussen de Loverensedijk en Vlieterdijk)
- Kromhurken (het gebied tussen de Vlieterdijk en Bredasedijk)
Projectgebied Keersopperbeemden
Op deze kaart staat het projectgebied Keersopperbeemden weergegeven, met de rode stippellijn wordt de projectbegrenzing aangegeven. Het gebied gelegen ten oosten van de Keersopperbeemden en ten westen van Dommelen wordt door de gemeente Valkenswaard ingericht als onderdeel van het Natuur Netwerk Brabant (NNB).
Aanleiding project Keersop
Het natuurgebied ‘De Keersopperbeemden’ en de beek de Keersop maken onderdeel uit van het Natura 2000 gebied Groote Heide, Leenderbos en De Plateaux. Vanuit het N2000 beheerplan ligt hier een opgave om de stikstofgevoelige natuur in dit natuurgebied in stand te houden. In de Keersopperbeemden gaat het om het N2000 habitattype vochtige alluviale bossen. We zijn in 2016 gestart met de voorbereiding. Daarbij kijken we ook naar andere opgaven en ontwikkelingen die in dit gebied en directe omgeving spelen.
Natuur versterken
Op een aantal plekken krijgt de Keersop haar natuurlijke loop terug. We maken de beek smaller, hierdoor gaat het water (in de beek) sneller stromen. Dit is goed voor de planten en dieren, zoals de beekprik. Door de nieuwe meanders blijft het water langer in het gebied. Voor het brede beekdal graven we de voedselrijke toplaag af, hier ontstaan onder meer bloemrijke grasvelden. Er komt zo’n 25 hectare aan natuur bij. Ook leggen we extra bos aan en planten we hagen, zoals die er vroeger ook waren. Dat trekt allerlei insecten, vogels en kleine zoogdieren aan. Er komen wandelpaden en een wandelbrug over de Keersop. Zo kunt u hier straks een mooi ommetje maken in het beekdal van de Keersop.
Ruimte voor water
Bij Dommelen ligt het laagste punt van het Keersop beekdal. Water stroomt hier van nature naar toe. Om in natte periodes, maar ook bij piekbuien, het water beter op te vangen is ruimte nodig. Op sommige plaatsen gaan we de -aan de beek grenzende- grond afgraven. Er ontstaat een lager gelegen natuurgebied dat onder water mag komen te staan. Door het water de ruimte te geven verkleinen we de problemen voor de landbouw verderop. We houden het water langer vast zodat het langzaam in de grond kan zakken.
Maatregelen
De maatregelen dragen bij aan het uitvoeren van de water- en natuuropgaven conform de kaders die gelden voor Natura 2000, de Kaderrichtlijn Water, Natte Natuurparels, het Natuurnetwerk Brabant en het actieplan ‘Leven de Dommel’. De maatregelen zijn oa:
- Ontgraven en dempen van sloten en wijzigen van de leggerstatus van (delen van) sloten;
- Aansluiten van oude meanders van de Keersop;
- Versmallen van het huidige profiel van de Keersop;
- Aanbrengen, verplaatsen en verlengen van duikers;
- Verwijderen van een duiker en dam;
- Verlagen (delen) van oevers;
- Overige zogenaamde niet waterstaatswerken (ontgraven, aanleg houtwallen, verwijderen rasters).
Werkzaamheden
De uitvoering start in januari 2023. Aannemer Jan van den Boomen B.V. voert het werk buiten uit. Een gedeelte van de grond die vrijkomt tijdens het afgraven, wordt gebruikt voor het dempen van een aantal sloten. De rest voert de aannemer af. Het transport gaat via de N69. Aan de rotonde bij de Westerhovenseweg helpt een verkeersregelaar het vrachtverkeer. Tijdens de uitvoering is het projectgebied afgesloten voor wandelaars.
Voortgang Werkzaamheden Bovenstrooms
De uitvoering van de 2e fase is direct na de bouwvak opgepakt. De eerste weken hebben we benut om bovenstrooms, de in het voorjaar ontgraven nieuwe meanders onderling te koppelen en de bestaande Keersop te dempen. Voor we de vervallen gedeelten van de bestaande Keersop konden dempen hebben we eerst de beekprik afgevangen en overgezet naar een nieuw leefgebied. Aansluitend zijn toen de laatste maaiveldverlagingen uitgevoerd. De laatste maanden van het jaar worden nu nog de beplantings-en inrichtingswerkzaamheden (rasters) uitgevoerd.
Voortgang Werkzaamheden Benedenstrooms
Dit gedeelte van het plan vergt qua bereikbaarheid een geheel andere aanpak. Waar we bovenstrooms de ruimte hadden om de meanders te realiseren en het maaiveld te verlagen, is de ruimte benedenstrooms zeer beperkt. We zitten hier dicht tegen bestaande bossen en niet toegankelijke percelen. Hierdoor werken we benedenstrooms van noord naar zuid. De werkzaamheden t.b.v. hermeandering zijn opgedeeld in het versmallen van ca. 600 m1 van het huidige profiel, het graven van ca. 1470 m1 nieuwe meanders en het dempen van ca. 1280 m1 bestaande Keersop. Dit betekent dus dat de lengte van nieuwe Keersop met een kleine 200 m1 toe neemt. Zoals het er nu naar uitziet zullen de grondwerkzaamheden dit jaar nog worden afgerond. Begin 2024 resten dan nog plant- en inrichtingswerkzaamheden (rasters). Tevens wordt er eind van dit jaar nog een nieuwe, extra, voetgangersbrug geplaatst over de Keersop. Deze brug vormt een onderdeel van de nieuw aan te leggen wandelroute. Na afronding van deze werkzaamheden rest ons nog het afvoeren van overtollige gronden.
Tijdens de uitvoering blijft het projectgebied afgesloten voor wandelaars. Op diverse plaatsen is de toegang middels bouwhekken afgesloten.
Documenten
Contact
Projectleider
Ad van Rooij
Mob.tel: 06-22516365
Email: ad@vd-boomen.nl
Omgevingsmanager
Peter Hendriks
Mob.tel: 06-21517535
Email: peter@vd-boomen.nl
Uitvoerder
Joost van Creij
Mob.tel: 06-10978502
Email: joost@vd-boomen.nl